วิภู กุตะนันท์
ชื่อ-นามสกุล: วิภู กุตะนันท์ (Wibhu Kutanan)
ตำแหน่ง: รองศาสตราจารย์
ห้องทำงาน: 3309
E-mail: wibhu@kku.ac.th
Website:
การศึกษา: ปริญญาเอก (ชีววิทยา), มหาวิทยาลัยเชียงใหม่; Postdoctorate, MPI-EVA, Germany
สาขาที่สนใจ: พันธุศาสตร์
วิชาที่สอน:
Elementary Genetics
Human Genetics
Evolution
Molecular Genetics
Forensic Biology
งานวิจัยหรืองานที่สนใจ:
1. การศึกษาต้นกำเนิด การอพยพ และการผสมผสานทางพันธุกรรมของกลุ่มประชากรในประเทศไทย ด้วยเครื่องหมายทางพันธุกรรมที่หลากหลาย ได้รับทุนสนับสนุนจาก สกว. (ทุนพัฒนานักวิจัย ปี 2561) ทุนอุดหนุนมหาวิทยาลัยขอนแก่น ปี 2561 และ 2562 และทุนสนับสนุนจาก MPI-EVA
2. การศึกษาดีเอ็นเอโบราณของมนุษย์ ภายใต้โครงการมนุษย์ก่อนประวัติศาสตร์และพลวัตทางวัฒนธรรมบนพื้นที่สูง ในอำเภอปางมะผ้า จังหวัดแม่ฮ่องสอน ได้รับทุนสนับสนุนจาก สกว. (ทุนเมธีวิจัยอาวุโส ของ ศ.ดร.รัศมี ชูทรงเดช ปี 2560)
บทความและสิ่งตีพิมพ์:
Review Article
1. วิภู กุตะนันท์. 2555. ดีเอ็นเอไมโทคอนเดรีย: เครื่องมือติดตามประวัติการสืบเชื้อสายประชากร.ว.วิทย.มข. 40(3) 708-719.
2. วิภู กุตะนันท์ และดาวรุ่ง กังวานพงศ์.2557. โครโมโซมวายกับการศึกษาวิวัฒนาการของมนุษย์. Thai.J.Genet.7(2). 69-86.
3. วิภู กุตะนันท์.2558. ต้นกำเนิดของสุนัขบ้าน หลักฐานทางโบราณคดีและพันธุศาสตร์. Thai.J.Genet.8(1).1-11.
Publications
1. Kutanan W., Kampuansai J., Colonna V., Nakbunlung S., Lertvicha P., Seielstad M., Bertorelle G. and Kangwanpong D. Genetic affinity and admixture of northern Thai People along their migration route in Northern Thailand: Evidence from autosomal STR loci. 2011. Journal of Human Genetics 2011; 56: 130-137.
2. Kutanan W., Kampuansai J., Fuselli, S., Nakbunlung S., Seielstad M., Bertorelle G. and Kangwanpong D. Genetic structure of the Mon-Khmer speaking groups and their affinity to the neighbouring Tai populations in Northern Thailand. 2011. BMC Genetics: 12: 56
3. Kutanan W., Kampuansai J., Nakbunlung S., Lertvicha P., Seielstad M., Bertorelle G. and Kangwanpong D. Genetic structure of Khon Mueang populations along a historical Yuan migration route in Northern Thailand. Chiang Mai J. Sci. 2011, 38(2): 295-305.
4. Wibhu Kutanan and Daoroong Kangwanpong. Genetic structure of the ethnic populations Lua and Htin in Northern Thailand. Thai J. Genet. 2011, 3 (2): 160-171 (in Thai).
5. C. Suwannapoom, W. Wongkham, N. Sitasuwan, C. Phalaraksh, T. Kunpradid, M. Osathanunkul, W. Kutanan, W. Phairuang and S. Chomdej Genetic Structure and Diversity of the Giant Frog (Limnonectes blythii) in Northern Thailand. Research J. Applied Sciences, Engineering and Technology. 2012. 4 (15): 2564-2568.
6. Somsong Nanakorn and Wibhu Kutanan. Variability of Finger Ridge Density among Thai Adolescents. J Forensic Res,2012: S1.
7. Somsong Nanakorn, Kusuma Chusilp and Wibhu Kutanan. An exploration of fingerprint patterns and their concordance among Thai adolescents. Chiang Mai J. Sci. 2013, 40(3) :332-343.
8. Somsong Nanakorn, Kusuma Chusilp and Wibhu Kutanan. Thai Twin Registry: Description of the initial stage. Twin Research and Human Genetics. 2013, 16(1), 330-332.
9. Jatupol Kampuansai, Wibhu Kutanan, Suphanun Phuphanitcharoenkul and Daoroong Kangwanpong. A suggested Khmuic origin of the hunter-gatherer Mlabri in northern Thailand: evidence from maternal DNA lineages. Thai J. Genet. 2012, 5(2) : 1-20.
10. Wibhu Kutanan and SomSong Nanakorn. 2013. Fingerprint pattern similarity: a zygosity test classifier in a Thai twin study. Journal of Health Research. 27(3): 129-134.
11. พิชชาภา บุญโสดา ศุภรัตน์ ศรีทะวงษ์ สุปราณี ศรีกู่กา และ วิภู กุตะนันท์*. 2013. ความผันแปรของดีเอ็นเอไมโทคอนเดรียในประชากรชาวเขมรจังหวัดสุรินทร์ ประเทศไทย. Thai Journal of Genetics. 6(1): 40-48.
12. จตุพล คำปวนสาย ศุภลักษณ์ หมีทอง และ วิภู กุตะนันท์. 2013. บทบาทของผลกระทบจากผู้ก่อตั้งต่อโครงสร้างทางพันธุกรรมของชาวละว้าในจังหวัดแม่ฮ่องสอน. KKU Research Journal. 18(3): 472-483.
13. Wibhu Kutanan*, Suparat Srithawong, Artittaya Kamlao, Jatupol Kampuansai. Mitochondrial DNA-HVR1 Variation Reveals Genetic Heterogeneity in Thai-Isan Peoples from the Lower Region of Northeastern Thailand. Adv. Anthropol. 2014. 7-12.
14 Wibhu Kutanan and Jatupol Kampuansai. Genetic variation of the Yuan in Saraburi province of central Thailand revealed by autosomal forensic STRs. Chiang mai J. Sci. 2014. 41(1) : 39-47
15. Wibhu Kutanan*, Silvia Ghirotto, Giorgio Bertorelle,Suparat Srithawong, Kanokpohn Srithongdaeng, Nattapon Pontham, and Daoroong Kangwanpong. Geography has more influence than language on maternal genetic structure of various Northeastern Thai ethnicities. J. Hum Genet. 2014, 59, 512-520.
16. Xiaoming Zhang,Jatupol Kampuansai equal contributor,Xuebin Qi equal contributor,Shi Yan,Zhaohui Yang,Bun Serey,Tuot Sovannary,Long Bunnath,Hong Seang Aun,Ham Samnom,Wibhu Kutanan,Xin Luo,Shiyu Liao,Daoroong Kangwanpong,Li Jin,Hong Shi mail,Bing Su. An Updated Phylogeny of the Human Y-Chromosome Lineage O2a-M95 with Novel SNPs. PLoS ONE, 2014. 9(6): e101020.
17. Wibhu Kutanan, Thitika Kitpipit, Sukanya Phetpeng and Phuvadol Thanakiatkrai. Forensic STR loci reveal common genetic ancestry of the Thai-Malay Muslims and Thai Buddhists in the deep Southern region of Thailand. J Hum Genet, 2014. (12):675-81
18. Wibhu Kutanan*, Metawee Srikummool, Pittayawat Pittayaporn, Mark Seielstad, Daoroong Kangwanpong, Vikrant Kumar, Thanawut Prombanchachai and Panuwan Chantawannakul. Admixed Origin of the Kayah (Red Karen) in Northern Thailand Revealed by Biparental and Paternal Markers. Ann Hum Genet. 2015, 7: 108-122.
19. Suparat Srithawong, Metawee Srikummool, Pittayawat Pittayaporn, Silvia Ghirotto, Panuwan Chantawannakul, Jie Sun, Arthur Eisenberg, Ranajit Chakraborty and Wibhu Kutanan*. Genetic and linguistic correlation of the KraDai-speaking groups in Thailand. J. Hum. Genet. 2015, 60: 371-380.
20. Chaiwat Kriengchutima, Nadchanok Rodrussamee, Wibhu Kutanan, Jatupol Kampuansai. Increasing the discrimination power of a mitochondrial DNA control region by using hypervariable region 2 polymorphisms, as illustrated in Tai populations of Northern Thailand. 2015. Science Asia: 41; 108-113.
21. Kanokpohn Srithongdaeng, Suparat Srithawong, Wibhu Kutanan*. Genetic structure of the Thai-Isan from Buriram Province as revealed by autosomal microsatellites analysis. Thai J. Genet. 2015, 8(2) :123-133 (in Thai).
22. Pattanawit Soanboon, Somsong Nanakorn, Wibhu Kutanan*. Determination of sex difference from fingerprint ridge density in northeastern Thai teenagers. Egyptian J. Forensic Sci. 2016, 6 (2): 185-193.
23. Jatupol Kampuansai, Metawee Srikummool, Pittayawat Pittayaporn and Wibhu Kutanan*. Maternal Genetic History of the Mon in Thailand. CMUJS. 2016. 15(3): 181-201.
24.Venus Naknim, Wibhu Kutanan and Khemika Lomthaisong. Identifying the Origin of Forensic Soil Evidence Using Amplified Ribosomal DNA Restriction Analysis of its Bacterial Community. CMU J. Nat. Sci. (2016) Vol. 15(2). 115-128.
25. Wibhu Kutanan*, Jatupol Kampuansai, Metawee Srikummool, Daoroong Kangwanpong, Silvia Ghirotto, Andrea Brunelli, Mark Stoneking*. Complete mitochondrial genomes of Thai and Lao populations indicate an ancient origin of Austroasiatic groups and demic diffusion in the spread of Tai-Kadai languages. Hum Genet, 2017; 136(1): 85-98.
26. Jatupol Kampuansai, Wibhu Kutanan, Francesca Tassi, Massupa Kaewgahya, Silvia Ghirotto and Daoroong Kangwanpong. Effect of Migration Patterns on Maternal Genetic Structure: A Case of Tai-Kadai Migration From China to Thailand. J. Hum. Genet, 2017 Feb;62(2):223-228.
27. Jatupol Kampuansai, Antonia Vulgyi, Wibhu Kutanan, Daoroong Kangwanpong, Horolma Pamjav. Autosomal STR variations reveal genetic heterogeneity in the Mon-Khmer speaking group of Northern Thailand. Forensic Sci. International: Genet, 2017. 27: 92-99.
28. Brunelli A, Kampuansai J, Seielstad M, Lomthaisong K, Kangwanpong D, Ghirotto S, Kutanan W*. Y chromosomal evidence on the origin of northern Thai people. 2017. PLoS ONE 12(7): e0181935.
29. Panthipa Chantakot, Pittayawat Pittayaporn, Kanokpohn Srithongdaeng, Suparat Srithawong, Wibhu Kutanan*. Genetic Divergence of Austroasiatic Speaking Groups in the Northeast of Thailand: A case study on Northern Khmer and Kuy. Chiang Mai. J. Sci. 2017 44(4): 1279-1294.
30. Wibhu Kutanan*, Jatupol Kampuansai, Piya Changmai, Pavel Flegontov, Roland Schroder, Enrico Macholdt, Alexander Hubner, Daoroong Kangwanpong & Mark Stoneking*. Contrasting maternal and paternal genetic variation of hunter-gatherer groups in Thailand. Sci Reports. 2018. 8: 1536.
31. Wibhu Kutanan*, Jatupol Kampuansai, Andrea Brunelli, Silvia Ghirotto, Pittayawat Pittayaporn, Sukhum Ruangchai, Roland Schroder, Enrico Macholdt, Metawee Srikummool, Daoroong Kangwanpong, Alexander Hubner, Leonardo Arias and Mark Stoneking*. New insights from Thailand into the maternal genetic history of Mainland Southeast Asia. Eur J Hum Genet. 2018; 26, 898?911.
32. Mark Lipson, Olivia Cheronet, Swapan Mallick, Nadin Rohland, Marc Oxenham, Michael Pietrusewsky, Thomas Oliver Pryce, Anna Willis, Hirofumi Matsumura, Hallie Buckley, Kate Domett, Giang Hai Nguyen, Hoang Hiep Trinh, Aung Aung Kyaw, Tin Tin Win, Baptiste Pradier, Nasreen Broomandkhoshbacht, Francesca Candilio, Piya Changmai, Daniel Fernandes, Matthew Ferry, Beatriz Gamarra, Eadaoin Harney, Jatupol Kampuansai, Wibhu Kutanan, Megan Michel, Mario Novak, Jonas Oppenheimer, Kendra Sirak, Kristin Stewardson, Zhao Zhang, Pavel Flegontov, Ron Pinhasi, David Reich. Ancient genomes document multiple waves of migration in Southeast Asian prehistory. Science. 2018; 361(6397): 92-95.
33. Wibhu Kutanan*, Jatupol Kampuansai, Metawee Srikummool, Andrea Brunelli, Silvia Ghirotto,
Leonardo Arias, Enrico Macholdt, Alexander H?bner, Roland Schr?der, and Mark Stoneking*. Contrasting paternal and maternal genetic histories of Thai and Lao
populations. Mol. Biol. Evol. 2019. 36(3). 1490-1506.
34. Poompat Phadphon, Thitapa Amontailak, Napatsakorn Kotchantuek, Suparat Srithawong, Wibhu Kutanan* and Chatmongkon Suwannapoom* Genetic diversity of the endangered Mekong giant catfish, striped catfish and their hybrids from Thailand. Tropical Conservation Science. 2019. 12. 1-9.
35. Vorajinda T, Chaisongkram C, Kutanan W, and Lomthaisong K. Partial Sequence Analysis of Cytochrome b Gene by FINS Technique Reveals Fraud Sambar Meat in Wild Food Restaurant. CUJNS. 2019. 18(4), 461-478.
36. Muisuk, K., Srithawong, S. & Kutanan, W.* Allelic frequencies of fifteen autosomal STRs in the northeastern Thai people. Int J Legal Med. 2020. 134. 1331-1332. doi:10.1007/s00414-019-02229-4
37. Kampuansai, J., Kutanan, W., Dud?s, E., V?g?-Zal?n A, Galambos A, Pamjav H. Paternal genetic history of the Yong population in northern Thailand revealed by Y-chromosomal haplotypes and haplogroups. Mol Genet Genomics 2020. 295(3). 579-589. https://doi.org/10.1007/s00438-019-01644-x
38. Srithawong S, Muisuk K, Srikummool M, Mahasirikul N, Triyarach S, Sriprasert K, Kutanan W*. Genetic structure of the ethnic Lao groups from mainland Southeast Asia revealed by forensic microsatellites. Ann Hum Genet. 2020. doi: 10.1111/ahg.12379.
39. Khomphimai, N., Samranthin, C., Chaianunporn, K., Kutanan, W., Chaianunporn, T. Mitochondrial DNA diversity of the lemon emigrant butterfly Catopsilia pomona Fabricius (Lepidoptera: Pieridae)
in Khon Kaen Province, Thailand. Songklanakarin J. Sci. Technol. 2020. 42 (3), 573-584.
40.Tanapon Seetaraso, Wibhu Kutanan, Jatupol Kampuansai, Kanha Muisuk, and Metawee Srikummool. Unique Genetic Structure of Y-chromosomal Lineage of the Moken from the Andaman Sea of Thailand. CMU J. Nat. Sci. 2020. 19 (4). 1042-1065.
41. Wibhu Kutanan*, Rasmi Shoocongdej, Metawee Srikummool, Alexander Hubner, Thanatip Suttipai, Suparat Srithawong, Jatupol Kampuansai, Mark Stoneking. Cultural variation impacts paternal and maternal genetic lineages of the Hmong-Mien and Sino-Tibetan groups from Thailand. Eur J Hum Genet. 2020. 28, 1563?1579.
42. Srithawong, S., Muisuk, K., Srikummool, M. Kampuansai, J, Pittayaporn, P, Ruangchai, S, Liu, D, Kutanan, W*. Close genetic relationship between central Thai and Mon people in Thailand revealed by autosomal microsatellites. Int J Legal Med. 2021. 135(2):445-448.
43. Mawan, A.; Prakhun, N.; Muisuk, K.; Srithawong, S.; Srikummool, M.; Kampuansai, J.; Shoocongdej, R.; Inta, A.; Ruangchai, S.; Kutanan, W*. Autosomal Microsatellite Investigation Reveals Multiple Genetic Components of the Highlanders from Thailand. Genes 2021, 12, 383. https://doi.org/10.3390/genes12030383
44. Wibhu Kutanan*, Dang Liu, Jatupol Kampuansai, Metawee Srikummool, Suparat Srithawong, Rasmi Shoocongdej, Sukrit Sangkhano, Sukhum Ruangchai, Pittayawat Pittayaporn, Leonardo Arias, Mark Stoneking. Reconstructing the human genetic history of mainland Southeast Asia: insights from genome-wide data from Thailand and Laos. Molecular Biology and Evolution. 2021, 38(8), 3459-3477.
45. Pitchaya Munsuwan, Chavin Chaisongkram, Wibhu Kutanan, Khemika Lomthaisong. Genetic diversity and relationship of D-loop sequences among animals in Cervidae and their application for preliminary screening of sambar deer origin in unknown meat. Agriculture and Natural Resources. 2021. 55(4), 684?691.
46. Srikummool, M., Srithawong, S., Muisuk, K. Sangkhano, S, Suwannapoom, C., Kampuansai, J.& Kutananet, W*. Forensic and genetic characterizations of diverse southern Thai populations based on 15 autosomal STRs. Sci Rep 12, 655 (2022).
47. Piya Changmai, Kitipong Jaisamut, Jatupol Kampuansai, Wibhu Kutanan, N. Ezgi Alt?n???k, Olga Flegontova, Angkhana Inta, Eren Y?nc?, Worrawit Boonthai, Horolma Pamjav, David Reich, Pavel Flegontov.Indian genetic heritage in Southeast Asian populations. 2022. Plos Genetics (in press).
48. Tobias G?llner, Maximilian Larena, Wibhu Kutanan, Helmut Lukas, Martin Fieder, Helmut Schaschl, Unveiling the Genetic History of the Maniq, a primary hunter-gatherer society, Genome Biology and Evolution, 2022;, evac021, https://doi.org/10.1093/gbe/evac021
49. Kutanan W, Changmai P and Wang C-C (2022) Editorial: A Genetic Perspective on Asian Populations. Front. Genet. 13:883843. doi: 10.3389/fgene.2022.883843
Proceeding
1. Kutanan, W., Kampuansai, J., Srikummool, M., Trisonthi, C. and Kangwanpong, D. 2007. Does the Lua in Nan Province exist? Investigated by genetic evidence. In the proceeding of 15th National Genetics Conference, 23-25 May 2007, Songkha, Thailand: 98-102.
2. Kutanan, W., Kampuansai, J., Srikummool, M., and Kangwanpong, D. 2011. Mitochondrial DNA diversity of the Shan in Mae Hong Son, Thailand. In the proceeding of 17th National Genetics Conference, 7-9 April 2011, Chiang Mai, Thailand: 63-66.
3. Jeeraya Kambhu, Somsong Nanakorn, Suparat Srithawong, Kanokpohn Srithongdang and Wibhu Kutanan*. 2014. Population affinity in ten northeastern Thai ethnicities: evidence from fingerprint pattern. In the proceeding of the 40th Congress on Science and Technology of Thailand, 2-4 December 2014, Khon Kaen, Thailand.
4.ศิรินดา สุทธิจิต, กัณหา มุยสุข, ศุภรัตน์ ศรีทะวงษ์, จตุพล คำปวนสาย, เมธาวี ศรีคำมูล และ วิภู กุตะนันท์*. ความแตกต่างของโครงสร้างทางพันธุกรรมระหว่างเพศชายและหญิงของชาวมอญจากจังหวัดนครราชสีมา บทความในการประชุมวิชาการพันธุศาสตร์แหง่ชาติ ครั้งที่ 21, 20-22 มิถุนายน 2562, พัทยา
อื่น ๆ:
International Conferences:
1. The 9th Y-Chromosome User Workshop (DNA in Forensics 2014). Brussels, Belgium. 14th - 16th May, 2014. (poster presentation)
2. The 27th ISFG Congress. Seoul, South Korea. August 28- September 2, 2017. (oral presentation)
3. The 2nd International Conference on founder populations. Kochi, Kerala, India. 9th to 12th November 2017. (speaker)
4. The 1st AsiaEvo Conference. 2018. Shenzhen, China. 18th-20th April, 2018. (speaker)
5. Human Genome Meeting 2019. Seoul, South Korea. 24-26 April 2019. (poster presentation)
6. International Conference: Homo luzonensis and the Hominin Record of Southeast Asia. February 3-7, 2020, Quezon City and Tuguegarao City, Philippines. (speaker)
หนังสือ
1. วิภู กุตะนันท์. 2560. ดีเอ็นเอไมโทคอนเดรียและวิวัฒนาการของมนุษย์. โรงพิมพ์คลังนานา, ขอนแก่น
2. เอกสารประกอบการประชุมวิชาการเรื่อง
โบราณคดี ?ก่อนไท(ย)? บนพื้นที่สูงในอําเภอปางมะผ้า จังหวัดแม่ฮ่องสอน
วันที่ 5-7 มีนาคม 2563
ณ หอประชุม ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน) กรุงเทพมหานคร
ลิงค์สำหรับดาวน์โหลดหนังสือ: http://www.rasmishoocongdej.com/wp-content/uploads/2020/03/Befor_Thai_All-final2.pdf
ลิงค์สำหรับการนำเสนอ: https://youtu.be/Z_ofGMTXvgg
3. สารคดี
ดีเอ็นเอคนไทย ?: เธอ เขา เรา ใคร สำรวจคนไทยในแผ่นดิน (https://www.youtube.com/watch?v=IPEMjPudVBs)
4. เสวนาวิชาการ
กายวิภาคของมานุษยวิทยากายภาพ -->
https://fb.watch/aERibW6WCi/
Finding a secret of Thai and Vietnamese ethnic group, are we brothers? --> https://fb.watch/aERQ7Khj5l/
5. บทสัมภาษณ์
National Geographic Thailand --> https://ngthai.com/history/39637/pangmapaarchaeologicalsites
The Momentum --> https://themomentum.co/theframe-wibhu-kutanan/
